Taranartos en historische recepturen: Clutius

Geschiedenis in een Fles: Clutius

De wereld van mede is doordrenkt van geschiedenis en traditie. In Geschiedenis in een Fles: Clutius duiken we in de eeuwenoude kennis van Theodorus Clutius (Dirck Outgaertsz. Cluyt), een invloedrijke apotheker en botanicus uit de 16e eeuw. Zijn geschriften bevatten enkele gedocumenteerde recepten voor mede en laten zien hoe deze honingdrank door de eeuwen heen werd bereid.
Met dit werk brengt Taranartos deze historische recepten tot leven, met respect voor traditie én een moderne interpretatie.

 

 

 

Wie was Clutius?

Theodorus Clutius (1546-1598) was een vooraanstaand apotheker en botanicus in de Nederlanden. Hij verwierf internationale bekendheid vanwege zijn enorme kennis van kruiden en was werkzaam als hofapotheker van Willem van Oranje. Zijn apotheek In de Granaetappel, gevestigd aan de Wijnstraat in Delft, werd bezocht door geleerden uit binnen- en buitenland.
In 1584 kreeg Clutius van Pieter van Foreest de opdracht om de balsem te maken voor het lichaam van de vermoorde Willem van Oranje, een bewijs van zijn expertise in geneeskundige kruiden en preparaten.

Naast zijn werk als apotheker speelde Clutius een cruciale rol in de oprichting van de eerste botanische tuin van Nederland, de Hortus Botanicus in Leiden. In 1593 werd hij aangesteld als de eerste hortulanus en werkte hij nauw samen met de beroemde botanicus Carolus Clusius.
Hij bracht talrijke planten en kruiden samen, waaronder de toen zeldzame en kostbare tulpenbollen.
Zijn uitgebreide kennis van flora en geneeskrachtige kruiden legde de basis voor latere botanische studies en farmaceutische toepassingen.

 

 

 

Clutius en de Kennis van Honing en Kruiden

Clutius’ uitgebreide kennis van planten en kruiden weerspiegelde zich in zijn geschriften, waaronder Van de Byen (1597). Dit boek gaat niet alleen over het leven van bijen, maar beschrijft ook hoe honing werd verwerkt tot voedingsmiddelen en drank, waaronder mede. Hij documenteerde methodes voor het maken van mede en verwees naar het gebruik van kruiden om de smaak en medicinale eigenschappen te versterken.

Zijn werk toont aan hoe honing en kruiden in de 16e eeuw niet alleen werden gebruikt voor voeding, maar ook voor geneeskundige toepassingen. Mede werd gezien als een versterkend en helend middel, vaak aangeraden bij spijsverteringsproblemen en andere kwalen. De kruiden die Clutius aanraadde, zoals kaneel, gember en kruidnagel, worden ook vandaag de dag nog gebruikt in ambachtelijke mede-productie.

 

 

De Mede-Recepten van Clutius

Clutius beschreef twee methoden om mede te maken, waarbij hij honing en water mengde en het mengsel fermenteerde met biergist. Daarnaast suggereerde hij het toevoegen van specerijen om de smaak te verrijken. Dit toont aan dat mede in de 16e eeuw niet alleen een eenvoudige drank was, maar ook een product van verfijnde ambacht.

De recepten uit Van de Byen geven inzicht in de productiemethoden van destijds:

• • Het gebruik van honingresten en spoelwater om een zoete basis te creëren

• • Het koken van het mengsel om onzuiverheden te verwijderen

• • De fermentatie met biergist voor een gecontroleerd proces

• • Het toevoegen van kruiden voor extra smaak en aromatische complexiteit

De Historische Context van Mede

In de 16e eeuw was mede een populaire drank in Europa, vooral in regio’s waar bijenteelt bloeide. Het werd niet alleen als een genotsmiddel gezien, maar ook als een drank met medicinale eigenschappen. Mede werd vaak aanbevolen tegen spijsverteringsproblemen en als versterkend middel voor de gezondheid. Clutius’ recepten weerspiegelen deze tijdsgeest en laten zien hoe honingdranken destijds functioneerden binnen zowel de keuken als de apotheek.

 

 

Moderne Interpretatie van Clutius’ Mede

Hoewel de oorspronkelijke recepten van Clutius al bijzonder waardevol zijn, hebben we bij Taranartos ook een moderne interpretatie ontwikkeld. Deze aangepaste versies zorgen ervoor dat iedereen, van beginnende hobbybrouwers tot ervaren fermentatieliefhebbers, zelf aan de slag kan met deze historische recepten. We hebben rekening gehouden met hedendaagse ingrediënten en technieken, terwijl we de essentie van de 16e-eeuwse methode behouden.

Daarnaast geven we in deze editie van Geschiedenis in een Fles tips over welke specerijen en honingsoorten je kunt gebruiken om variaties te creëren die passen bij de smaakvoorkeuren van vandaag.

 

 

Waarom Historische Mede Recepten?

Bij Taranartos draait alles om traditie en authenticiteit. Ons bedrijf is ontstaan uit een passie voor geschiedenis en levende geschiedenis, waarbij we oude technieken herontdekken en nieuw leven inblazen. Door historische recepten opnieuw toegankelijk te maken, bieden we onze klanten de kans om een stukje verleden te proeven en zelf ambachtelijke mede te maken, precies zoals men dat eeuwen geleden deed.

Geschiedenis in een Fles: Clutius is niet zomaar een verzameling oude recepten. Het is een eerbetoon aan de rijke geschiedenis van mede en een bron van inspiratie voor iedereen die zich wil verdiepen in traditionele fermentatie. Door de combinatie van wetenschappelijke inzichten en ambachtelijke technieken brengen we de tijdloze kunst van medebrouwen naar het heden.

 

 

Bestel Jouw Exemplaar

Wil je zelf aan de slag met de historische recepten van Clutius? Geschiedenis in een Fles: Clutius bevat de twee originele mede-recepten uit Van de Byen en is nu beschikbaar als digitale download. Leer meer over de oorsprong van mede, ontdek eeuwenoude brouwmethoden en creëer je eigen authentieke drank op basis van 16e-eeuwse kennis.

 

Tevens zal je in de honingarchieven nog tal van PDF’s vinden die je kan downloaden (gratis en betalend) om ondersteuning te bieden aan het maken van uw eigen mede.

Ik heb daarin jarenlange theorie samengestopt in enkele E-boeken zodat je op je eigen tempo kan kiezen welke je nu in wilt verdiepen.

 

Bij kruik en vuur,

 

Kristof.

Bestuurder van Taranartos.bv