Halloween: Van Samhain tot Pumpkin Spice.

Halloween: Van Samhain tot Pumpkin Spice – De Fascinerende Geschiedenis van een Oeroud Feest

 

 

Wanneer de bladeren beginnen te vallen, de avonden korter worden en er een mysterieuze nevel over de velden trekt, weten we dat Halloween nadert. Pompoenen worden uitgehouwen, huizen versierd met spinnenwebben en skeletten, en de geur van pumpkin spice vult de lucht. Dit moderne feest is wereldwijd populair geworden, maar de oorsprong ervan ligt diep geworteld in oude tradities, met name het Keltische Samhain en de mythologie van de Cailleach. In deze kroniek duiken we in de geschiedenis van Halloween, ontdekken we de oorsprong van het feest in het oude Ierland en verkennen we hoe deze tradities door de tijd heen zijn geëvolueerd tot het fenomeen dat we vandaag de dag kennen.

 

 

De Oorsprong: Samhain, Het Keltische Nieuwjaar

Halloween, zoals we het vandaag kennen, vindt zijn oorsprong in het oude Keltische festival Samhain (uitgesproken als ‘Sow-en’). Samhain was een van de vier grote Keltische feesten en werd gevierd op 31 oktober en 1 november. Het markeerde het einde van het oogstseizoen en het begin van de donkere wintermaanden, een tijd waarin de Kelten geloofden dat de sluier tussen de wereld van de levenden en die van de doden het dunste was.

 

Tijdens Samhain werd er geloofd dat de geesten van de overledenen terug konden keren naar de aarde. De mensen lieten offers achter voor de zielen van hun voorouders en brachten voedsel naar buiten om hen tevreden te stellen. Sommigen droegen maskers en kostuums om zich te beschermen tegen kwade geesten die ook rond zouden dwalen. Dit ritueel lijkt de basis te hebben gelegd voor de moderne gewoonte van Halloween-kostuums en trick-or-treating.

 

 

De Cailleach: De Oude Vrouw van de Winter

Een figuur die sterk verbonden is met Samhain en de overgang naar de winter is de Cailleach, een oude Keltische godin. Ze staat bekend als de ‘Oude Vrouw’ of ‘Heksenmoeder’ en werd gezien als de belichaming van de winter en de krachten van de natuur. Tijdens Samhain werd gezegd dat de Cailleach de macht overnam, de wereld in een koude greep hield en de cyclus van de dood en wedergeboorte symboliseerde.

 

De Cailleach werd vaak afgeschilderd als een vrouw met een blauw gezicht, bedekt met ruwe kleding, die de stormen en de koude wind bracht. Ze was een krachtige maar ook ambivalente figuur; hoewel ze werd gevreesd om haar destructieve kracht, werd ze ook gerespecteerd als degene die de grond voorbereidde op de lente. Dit dualisme tussen leven en dood, licht en duisternis, was een kernaspect van de Keltische visie op de wereld, en Samhain was het moment waarop deze krachten in balans stonden.

 

 

De Reis van Halloween naar Amerika

Met de komst van het christendom naar Ierland en de rest van Europa in de vroege middeleeuwen, probeerden de nieuwe religieuze autoriteiten vaak bestaande heidense feesten te assimileren of te vervangen. Samhain werd aangepast en hervormd tot Allerheiligen (1 november) en Allerzielen (2 november), waarbij men zich richtte op het herdenken van de doden binnen het christelijke geloof. Toch bleven veel van de oude Keltische tradities, zoals het dragen van kostuums en het aanbieden van voedsel, bestaan en evolueerden ze door de eeuwen heen.

 

In de 19e eeuw brachten Ierse en Schotse immigranten hun Samhain-tradities naar de Verenigde Staten, waar ze zich vermengden met de lokale cultuur en gebruiken. Zo ontstond de feestdag die we vandaag kennen als Halloween. De Ierse traditie van het uithouwen van rapen om geesten af te weren, werd in Amerika vervangen door pompoenen, omdat die overvloediger en gemakkelijker te bewerken waren. Het pompoenuithouwen, dat tegenwoordig symbool staat voor Halloween, vindt zijn oorsprong dus in deze Keltische gebruiken.

 

De Moderne Halloween en Pumpkin Spice

Tegenwoordig is Halloween uitgegroeid tot een cultureel fenomeen dat draait om gezelligheid, horror, en plezier. Eén van de meest iconische smaken die we associëren met deze tijd van het jaar is pumpkin spice. Deze kruidenmelange, vaak bestaande uit kaneel, nootmuskaat, gember, en kruidnagel, roept bij velen direct de sfeer van de herfst op.

 

Pumpkin spice, ondanks zijn naam, bevat vaak helemaal geen pompoen, maar wordt zo genoemd vanwege de associatie met de kruiden die traditioneel worden gebruikt in pompoentaarten. De populariteit van de smaak explodeerde in de vroege jaren 2000, vooral dankzij de introductie van de Pumpkin Spice Latte door Starbucks. Sindsdien is het een synoniem geworden voor de herfst en Halloween, een smaak die zowel warmte als nostalgie oproept.

 

Hoewel pumpkin spice geen directe connectie heeft met de oude Keltische tradities van Samhain, weerspiegelt het wel de cyclus van het jaar en de viering van het oogstseizoen. In veel opzichten is het een moderne interpretatie van het oude gebruik om het einde van de oogst te vieren met voedsel dat overvloedig aanwezig is in de herfst.

 

Samhain, Halloween en de Geesten van het Verleden

Wat Halloween zo bijzonder maakt, is de mix van culturen, tradities en mythologieën die erin verweven zijn. Terwijl het feest in de Verenigde Staten vooral draait om snoep en kostuums, is de oorsprong ervan doordrenkt met een diepere betekenis. Halloween is meer dan een commercieel feest; het is een moment waarop de grens tussen de wereld van de levenden en de doden vervaagt, een echo van het oude Samhain waarin men eer betoonde aan de geesten van het verleden.

 

De figuur van de Cailleach herinnert ons aan de kracht van de natuur en de onvermijdelijke cyclus van het leven. Hoewel ze misschien niet meer zo prominent aanwezig is in de moderne vieringen, leeft haar geest voort in de manier waarop we de seizoenen ervaren en de verandering van het licht naar het donker omarmen.

 

 

Halloween, in al zijn vormen, blijft een fascinerende combinatie van het oude en het nieuwe. Of je nu geniet van de angstaanjagende films, de pompoenlantaarns, of simpelweg de zoete geur van pumpkin spice, het feest herinnert ons aan de kracht van tradities en de onlosmakelijke band met het verleden. Terwijl de moderne wereld Halloween omarmt als een tijd van plezier en griezeligheid, blijft de oude geest van Samhain voelbaar, net onder het oppervlak, wachtend om opnieuw ontdekt te worden.

 

 

Voor de vlugge beslissers heb ik hiervoor een set samengesteld uit Pumpkinspice mede, Prins der duisternis en een glazen pot hakhoning kaneel die je in je thee kunt mengen in plaats van suikers. 

Je kan het hier vinden.

 

Bij steen en kruik,

 

Kristof